Maden

Maden Hakları ve İlk Müracaat
Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil T.C. vatandaşlarına, Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzelkişiliği haiz şirketlere, bu hususta yetkisi bulunan kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine verilir.
Akçevre olarak, müracaat yapılmak istenen alanla ilgili olarak, mevzuatlar açısından değerlendirmeler yapılarak riskler belirlenir ve bu risklere ait çözümler yatırımcıya sunulur.

Maden Arama Projesi ve Ön İnceleme Raporu
İlk müracaat sonrasında hak kazanılan alanla ilgili olarak Maden Arama Projesi ve Ön İnceleme Raporunun 2 ay içerisinde verilmesi gerekmektedir. Maden Kanunu’na göre Maden Arama Projesi ve Ön İnceleme Raporu aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır ve YTK tarafından hazırlanması gerekmektedir.
Maden Arama Projesi: Arama ruhsat sahasında bir termin planı dahilinde, ekonomik olarak işletilebilecek bir maden yatağı bulabilmek için arama süresi boyunca yapılacak olan arama faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik yatırım bilgilerini ve mali yeterliliği içeren projeyi.
Ön İnceleme Raporu: Hedef sahayı seçmenin gerekçeleri, nedenleri ve aranacak maden/madenlerin belirtildiği; mevcut bilgiler doğrultusunda hazırlanmış yorum ve değerlendirmeleri içeren raporunu.

Arama Faaliyet Raporları
Arama faaliyet dönemi; sırasıyla ön arama, genel arama, detay arama ve uygun bulunması halinde fizibilite dönemlerinden oluşur.
Arama ruhsatı sahipleri, her bir arama dönemi için, asgari faaliyetlerin tamamlandığı ve yatırım harcama ait faaliyet raporunu hazırlayarak Genel Müdürlüğe süresi içerisinde vermesi gerekmektedir.

1- Ön Arama Dönemi: Arama ruhsatının düzenlendiği tarihten itibaren bir yıllık süre, ön arama dönemidir. Ön arama döneminde; ön inceleme raporunda belirtilen sistematik arama yöntemleri uygulanabilir. Arama yöntemleri; mostra (yüzlek) tanımlama ve örnek alımı, jeolojik harita alımı ile jeokimya, jeofizik gibi çalışmaları kapsar.

2- Genel Arama Dönemi: Ön arama döneminin sonundan itibaren başlamak üzere IV. Grup madenlerde iki yıl, diğer grup madenlerde bir yıldır.
Bu dönem, madenin genel özellikleriyle belirlenmesine yönelik arama dönemidir. Amaç, kaynağın boyut, biçim, yapı, tenör/kalite ve muhtemel ekonomik beklentiler açısından kabul edilebilir bir güvenilirlik düzeyinde tahmin edilebilmesini sağlayarak bir cevherleşme ya da maden yatağının temel jeolojik özelliklerini belirlemektir. Cevherleşme ya da maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri; mostra, yarma ve sondaj gibi lokasyonlardan örnekleme yapılarak, alınan örneklerin analiz ve test edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak tahmin edilir.

3- Detay Arama Dönemi: Detay arama dönemi, genel arama döneminin sonundan itibaren başlamak üzere IV. Grup madenlerde dört yıldır.
Miktar, yoğunluk, şekil, fiziksel özellikler, tenör/kalite ve mineral içeriğinin yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesap edilmesi amacıyla yapılan çalışmaları kapsar. Dört yıl süreli olan bu dönemde, maden yatağını üç boyutlu olarak ortaya koymak ve yüksek bir güvenilirlik düzeyinde hesaplama yapabilmek amacıyla yeter sayı ve sıklıkta mostra, kuyu, yarma, sondaj ve galeri açma çalışmaları yapılması gerekir. Buralardan yeterli sayı ve sıklıkta örnekleme yapılır. Maden yatağının sınırları ve sözü edilen özellikleri, örneklerin test ve analiz edilmesi suretiyle elde edilen verilere dayalı olarak ortaya konulur, kaynak hesaplanır ve maden yatağının işletilmesine yönelik özellikler de belirlenir.

4- Fizibilite Dönemi : IV. Grup (b), (c) ve (ç) bendi maden arama ruhsatlarında detay arama dönemini takiben fizibilite çalışmalarına ihtiyaç duyularak gerekçesi ile birlikte Genel Müdürlüğe müracaatta bulunmaları ve talebin uygun bulunması hâlinde, detay arama dönemi sonrasında iki yıllık bir fizibilite dönemine hak sağlar. İki yıllık süre sonuna kadar fizibilite raporunun verilmesi zorunludur.
Fizibilite dönemi talebinin uygun bulunması için detay arama döneminde yapılması zorunlu faaliyetlerin yapılmış olması ve kaynağın ortaya çıkarılmış olması zorunludur.

Maden İşletme Projesi
Arama dönemlerinde maden varlığının tespit edilmesi ve rezervin ortaya çıkarılması sonrasında kaynak ve rezerv raporunu içeren işletme projesi verilerek İşletme dönemine geçilmesi gerekmektedir.
I.Grup (b) bendi ve II. Grup (a) ve (c) bendi madenler için ihale bedelinin yatırılmasından itibaren iki ay içinde, diğer maden grupları için arama ruhsat süresi sonuna kadar, yetkilendirilmiş tüzel kişilerce maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış işletme projesi ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilir. Proje ile birlikte projenin uygulanabilmesi için gerekli olan mali yeterliliğine ilişkin belgeler ve genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına işletme ruhsat taban bedeli ve işletme ruhsat bedelinin yatırıldığına dair belgenin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi hâlde talep reddedilir.
Maden işletme Projesi; proje genel bilgileri, üretim sahası bilgileri, projenin teknik yönü ve işletme yöntemi, çevre ile uyum planı, projenin mali boyutu vb. bilgileri içermelidir. Proje ekinde ise; topografik harita, jeolojik harita ve kesitleri, vaziyet planı, termin ve restorasyan planı ve halihazır harita’nın verilmesi gerekmektedir.

Maden Temdit Projesi
Ruhsatların süre uzatım taleplerinde; ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç on iki ay öncesine kadar Genel Müdürlüğün bütçesine gelir kaydedilmek üzere işletme ruhsat taban bedeli yatırılarak, yetkilendirilmiş tüzel kişilerce maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış işletme projesi ve aktif edilmiş tebligata esas kayıtlı elektronik posta adresinin (KEP) veya kurumsal elektronik tebligat sistemi (e-Tebligat) adresinin ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur
Maden Temdit Projesi; proje genel bilgileri, üretim sahası bilgileri, projenin teknik yönü ve işletme yöntemi, çevre ile uyum planı, projenin mali boyutu vb. bilgileri içermelidir. Proje ekinde ise; topografik harita, jeolojik harita ve kesitleri, vaziyet planı, termin ve restorasyan planı ve halihazır ve son durum imalat haritası’nın verilmesi gerekmektedir.

İşletme Faaliyet Raporu
Maden Kanun’unda; Yıllık işletme faaliyetine ilişkin üretim, satış tutarı ve miktarı, stok ve bunun gibi bilgiler ile toplam gelir ve tahakkuk eden Devlet hakkı gibi mali durumu gösteren ve şekli yönetmelikle belirlenen belge olarak tanımlanmıştır.
Ruhsat sahibi, her yıl nisan ayı sonuna kadar bir önceki yıl içinde gerçekleştirdiği işletme faaliyeti ile ilgili teknik belgeleri, işletme faaliyet raporunu ve işletme sahasında arama yapmış ise arama ile ilgili bilgileri Genel Müdürlüğe vermekle yükümlüdür.
İşletme faaliyet raporları, YTK tarafından hazırlanır ve ruhsat sahibi imzası ile e-maden sistemi üzerinden Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne sunulur.

Terk Raporu Hazırlanması
Ruhsat sahibi; üretim faaliyetlerini sonlandırdıktan sonra, sahasında gerekli emniyet tedbirlerini almak ve YTK tarafından hazırlanan terk raporu, sahanın son durumunu gösterir imalat haritası ve maden jeoloji haritasını Genel Müdürlüğe vermek suretiyle terk talebinde bulunabilir.

• Kamulaştırma Projeleri
İşletme ruhsatı safhasında işletme faaliyetleri için gerekli olan özel mülkiyete konu taşınmaz, taraflarca anlaşma sağlanamaması ve işletme ruhsatı sahibinin talebi üzerine Bakanlıkça kamu yararı bulunduğuna karar verilmesi halinde kamulaştırılır.

• Mera Vasfı Değişikliği Projesi

Bakanlığın, il tarım ve orman müdürlüğüne mera tahsis amacının değiştirilmesi talebinde bulunabilmesi için maden ruhsat sahibinin YTK tarafından hazırlanan mera vasfı değişikliği projesi ile Bakanlığa müracaatı gereklidir.